Het College voor de Rechten van de Mens bestaat vijf jaar

Het College voor de Rechten van de Mens bestaat op 1 oktober 2017 vijf jaar. Vanaf 2012 beschikt Nederland over een onafhankelijk instituut dat de wettelijke taak heeft mensenrechten te bewaken, overheden te adviseren, onderzoek te doen, oordelen uit te spreken en het bewustzijn van mensenrechten in Nederland te bevorderen, zodat ze gerespecteerd en nageleefd worden. “Er is veel bereikt de afgelopen vijf jaar”, zegt College-voorzitter Adriana van Dooijeweert, “maar er is ook nog veel werk te verzetten”.

Meldingen en oordelen
In vijf jaar tijd kreeg het College bijna 14.500 vragen en meldingen binnen over discriminatie en mensenrechten. Op verzoek sprak het College in totaal 750 oordelen uit over gevallen van mogelijke ongelijke behandeling. De meeste zaken hadden te maken met werk en dan vooral selectie en werving. Het instituut kan geen boetes of straffen opleggen, maar wel een oordeel vellen of een partij de fout is ingegaan. Enkele voorbeelden van zaken waarover het College zich uitspreekt: een vrouw die werd ontslagen vanwege complicaties tijdens haar zwangerschap, een sollicitant die werd afgewezen omdat hij te oud was, en een vrouw die werd afgewezen als tandartsassistent omdat ze een hoofddoek droeg. In ongeveer 75 procent van de gevallen namen de verweerders maatregelen als bleek dat er was gediscrimineerd. Bijvoorbeeld boden zij hun excuses aan of organiseerden zij een training voor hun organisatie om discriminatie in de toekomst te voorkomen.

Ook verrichtte het College vanaf zijn oprichting 17 onderzoeken, onder meer naar de naleving van mensenrechten in verpleeghuizen en de onderbouwing van rechters om verdachten van misdrijven in voorlopige hechtenis te plaatsen. Het College bracht 58 adviezen uit aan het Kabinet en andere overheidsinstanties. Ook informeerde het College het parlement in 64 brieven over verschillende belangrijke onderwerpen en ontwikkelingen op het gebied van mensenrechten. Het College voerde in vijf jaar tijd 20 publiekscampagnes om mensen bewust te maken van hun mensenrechten en problemen aan te kaarten, zoals zwangerschapsdiscriminatie en de ontoegankelijkheid van de verkiezingen.

Speerpunten uit vijf jaar College
Een kwart van alle Nederlanders vindt schending van mensenrechten een urgent probleem. Toch bleek in 2015 dat 42 procent van de Nederlanders spontaan geen enkel mensenrecht weet te noemen. Verontrustend is dat bij jongeren dit kennisniveau nog lager is dan bij oudere Nederlanders. Aan de hand van verschillende campagnes probeerde het College het bewustzijn van mensenrechten in Nederland te vergroten. Een greep uit de speerpunten van de afgelopen vijf jaar:

• Het College bracht in kaart wat autonomie en waardigheid betekenen voor ouderen in verpleeghuizen en lanceerde de campagne ‘Een nieuwe blik op menswaardige zorg’ om verpleeghuizen meer bewust te maken van mensenrechten.
• Het College geeft al een aantal jaar de training ‘Selecteren zonder vooroordelen’ aan uitzendbureaus, bedrijven en overheidsorganen, om stereotypering op de arbeidsmarkt tegen te gaan.
• Ook deed het instituut na honderden meldingen een dringend beroep op minister Asscher om zwangerschapsdiscriminatie aan te pakken. Dat heeft mede geleid tot het actieplan zwangerschapsdiscriminatie van het ministerie voor sociale zaken en werkgelegenheid.
• Het College zet vol in op mensenrechteneducatie in het primair en voortgezet onderwijs. Kinderen moeten de kennis over hun mensenrechten al van jongs af aan meekrijgen.
• Arbeidsdiscriminatie komt nog geregeld voor. Mensen met een niet-westerse naam maken minder kans bij sollicitaties. Het College doet onderzoek en organiseert activiteiten voor erkenning en herkenning van de problematiek van ongelijke toegang tot de arbeidsmarkt.
• De toezichthouder monitort op het ‘VN-verdrag handicap’, dat op 14 juli 2016 in werking is getreden, en startte een campagne om het publiek bekend te maken met de rechten van mensen met een beperking. Uit onderzoek in 2017 bleek dat bussen onvoldoende toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers en dat het mensen met een beperking te veel problemen ervaren bij het stemmen tijdens verkiezingen.
• Armoede, sociale uitsluiting en mensenrechten staan dit jaar centraal in de vijfde jaarlijkse rapportage aan de overheid. Deze laat zien dat armoede verschillende mensenrechten onder druk zet. Volgens het College is een beleidsvisie en een nationaal programma nodig om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden.

Bij de oprichting op 1 oktober 2012 stelde het College zichzelf ten doel mensenrechten in Nederland te belichten, bewaken, beschermen en bevorderen. “De situatie in ons land is niet slecht, maar kan wel beter”, zegt voorzitter Adriana van Dooijeweert. “Mensenrechten moeten blijven leven in de maatschappelijke discussie. Dat kan door het er vooral op scholen over te hebben. Ook moeten mensen zich in hun werk realiseren dat ze met mensenrechten te maken hebben. Denk aan verpleeghuizen of mensen die werken in gevangenissen. Er zijn nog altijd ouderen die niet de juiste zorg krijgen, mensen die door pech dakloos raken en studenten die geen stageplek vinden vanwege hun niet-Nederlandse achternaam. Blijvende aandacht voor mensenrechten is nodig, zodat iedereen in Nederland in waardigheid kan leven.”

Felicitatiekaarten 5 jaar College
Het College viert zijn vijfjarig bestaan onder meer met een landelijke kaartencampagne. De felicitatiekaarten verwijzen met behulp van bekende songteksten naar verschillende mensenrechten. Ze zijn bijvoorbeeld te versturen naar iemand die jarig is, een nieuwe baan heeft of net is verhuisd. Het College wil op deze manier mensenrechten onder de aandacht brengen van een breed publiek. De kaartensets worden in zeven Nederlandse steden aan mensen uitgedeeld. Ze zijn ook online te versturen via de website: www.mensenrechten.nl/5jaarcollege.

EINDE BERICHT