Onderzoek College voor de Rechten van de Mens: beloningsonderscheid op hogescholen

Loonongelijkheid ten koste van vrouwen ligt op de loer door toegepaste beloningsmaatstaven

Vandaag presenteert het College voor de Rechten van de Mens zijn onderzoeksrapport over gelijke beloning van mannen en vrouwen bij Nederlandse hogescholen. Minister Jet Bussemaker neemt het eerste exemplaar van het rapport in ontvangst. Het onderzoek legt diverse valkuilen bloot die ongelijke beloning in de hand kunnen werken. Ook blijkt uit het onderzoek dat, in situaties waar onterecht te weinig geld wordt toegekend, vrouwen twee keer zoveel én twee keer zo vaak geld mislopen als mannen.

Het College onderzocht de achtergronden van beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen in gelijkwaardige functies. Het onderzoek sluit aan bij het kabinetsbeleid om bestaande loonverschillen tussen mannen en vrouwen voor gelijke arbeid weg te nemen. In het onderzoek zijn salarisgegevens van 4301 vrouwen en 3218 mannen, werkzaam bij zes hogescholen¹, geanalyseerd. “Discriminatie van vrouwen bij de beloning past echt niet meer in deze tijd”, zegt Adriana van Dooijeweert, voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens. “Met het rapport van het College in de hand kunnen werkgevers 2016 goed beginnen!”

Valkuilen
Uit het onderzoek blijkt dat hogescholen meer dan dertig beloningsmaatstaven hanteren die tot ongelijke beloning tussen mannen en vrouwen kunnen leiden. Voorbeelden van valkuilen die ongelijke beloning in de hand werken zijn het aanvangssalaris bepalen op basis van salarisonderhandeling in plaats van op relevante werkervaring, salarisgaranties bieden, bij de inschaling aansluiting zoeken bij het laatstgenoten salaris (zonder te kijken of de vorige functie aansluit op de huidige) en geen of onvoldoende geld toekennen bij bevordering.

Twee keer zo vaak en twee keer zoveel
Het College ontdekte dat hogescholen maandelijks 165 keer het risico op beloningsonderscheid lopen, omdat een geldbedrag teveel of te weinig is uitgekeerd aan werknemers. Het College onderzocht vijf functiegroepen en constateert dat de 3218 mannen gemiddeld €4.258 per maand verdienen en de 4301 vrouwen €3.798. Het gemiddelde salarisverschil bedraagt hiermee 10,8 procent. Dit verschil ligt in lijn met eerder door het CBS gepubliceerde cijfers, maar zegt niets over beloningsonderscheid in strijd met de wet. Het verschil kan deels worden verklaard door factoren als functieniveau, werkervaring of functioneren. Maar een deel van het verschil is onverklaarbaar.

Opvallend is dat in situaties waarin onterecht te weinig salaris is toegekend – bijvoorbeeld wanneer een salarisverhoging niet werd toegekend in situaties waarin dit wel had gemoeten – blijkt dat vrouwen hier bijna twee keer zo vaak mee te maken krijgen. Bovendien is het bedrag aan misgelopen geld twee keer zo hoog.

Verdient een man meer?
Op 18 januari 2016 wordt het onderzoeksrapport van Het College voor de Rechten van de Mens – getiteld “Verdient een man meer?” – officieel gepresenteerd in de Hogeschool Utrecht. Minister Jet Bussemaker neemt het eerste exemplaar in ontvangst. Het onderzoek is medegefinancierd door het ministerie van OCW. Minister Bussemaker heeft aangegeven naar aanleiding van het rapport in gesprek te gaan met de hogescholen: “Ik ben blij dat het rapport van het College, naast het blootleggen van valkuilen, concrete handvatten biedt voor hogescholen om aan de slag te gaan.”

Het volledige rapport inzake beloningsonderscheid op hogescholen is in te zien via de website van het College: https://mensenrechten.nl/publicaties/detail/36318

¹ Nederland telt 37 hogescholen. De zes scholen die aan het onderzoek meewerkten, vormen, door hun ligging en grootte, een goede dwarsdoorsnede van de Nederlandse hogescholen.