Boeklancering ‘Ik wil je iets vertellen’: Een prentenboek dat kinderen helpt praten over nare ervaringen
Een hulpmiddel voor ouders, docenten en hulpverleners
Doris speelt het liefst buiten met zijn vrienden. Dennenappels overgooien, van ’s avonds laat tot ’s ochtends vroeg. Maar Doris heeft ook iets naars meegemaakt. Doris wil het wel vertellen maar kan de juiste woorden niet vinden. Nare – en meer specifiek traumatische – ervaringen zijn meestal geen onderwerp van gesprek bij jonge kinderen. Hierdoor blijven trauma en de gevolgen hiervan soms lange tijd onder de radar. Het prentenboek ‘Ik wil je iets vertellen’, geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar, wil hier verandering in brengen. Het boek, geschreven door klinisch psycholoog dr. Lotte Hendriks en Rémi Bouwer van creatief bureau Dolly Warhol, stimuleert kinderen om over nare ervaringen – van klein tot groot – te vertellen. Het helpt ook voorlezers om hier goed op te reageren. Het prentenboek is vanaf 10 november te koop via de bijbehorende website.
Hendriks: “Veel van zowel de kinderen als de volwassenen die ik spreek tijdens mijn werk vertellen over de eenzaamheid die ze hebben ervaren, omdat ze niet konden delen met anderen wat ze hadden meegemaakt. Ze wilden het wel vertellen maar konden de juiste woorden niet vinden. Met dit boek willen wij een hulpmiddel bieden om het gesprek te starten. Want door met kinderen op de juiste manier in gesprek te gaan over traumatische ervaringen kunnen klachten juist voorkómen worden, krijgen kinderen – zo nodig – sneller de juiste zorg en kan deze zorg effectiever worden uitgevoerd.”
Laagdrempelig in gesprek over vervelende gebeurtenissen
Het boek is een samenwerking tussen klinisch psycholoog dr. Lotte Hendriks en Rémi Bouwer van creatief bureau Dolly Warhol, met illustraties van Patrick van Vliet (creative bij Dolly Warhol). Het verhaal is laagdrempelig zodat het zowel ingezet kan worden om te praten over dagelijkse (kleine) vervelende gebeurtenissen tot traumatische ervaringen. Op de bijbehorende website vind je praktische informatie over hoe je het prentenboek kan gebruiken, een vragenlijst om mogelijke klachten in kaart te brengen, de route naar de juiste zorg wanneer dit nodig is en aanvullend materiaal om met kinderen in gesprek te gaan. ‘Ik wil je iets vertellen’ wil het taboe dat rust op het vragen naar trauma doorbreken.
Praten over trauma verkleint kans op PTSS
Ruim twee derde van de kinderen heeft voor hun zestiende levensjaar minimaal één traumatische ervaring meegemaakt zoals seksueel misbruik, lichamelijk geweld, een verkeersongeluk of ervaringen in een oorlogsgebied[1]. Bij een deel van deze groep ontstaan hierdoor langdurige klachten. Zo voldoet 16% uiteindelijk aan de criteria van een posttraumatische stressstoornis (PTSS)[2]. Deze groep heeft last van herbelevingen in de vorm van nachtmerries of flashbacks en vermijdt situaties die doen denken aan het trauma. Ze hebben last van negatieve gedachten en gevoelens die met het trauma samenhangen, zijn schrikachtig en waakzaam[3].
Uit onderzoek blijkt dat het praten over trauma en hier een fijne steunende reactie op krijgen, de kans op een PTSS kleiner maakt[4]. Daarnaast zorgt praten over trauma ervoor dat kinderen op tijd de juiste behandeling krijgen. Hendriks: “Ook weten we dat het krijgen van een fijne steunende reactie op je traumaverhaal, er uiteindelijk voor zorgt dat een kind meer baat heeft bij behandeling en de kans op terugval na behandeling kleiner is.”
De totstandkoming van het boek is mede mogelijk gemaakt door subsidies van de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën (VGCt) en Stichting Fonds Slachtofferhulp.
Over de makers
Dr. Lotte Hendriks werkt als klinisch psycholoog bij Overwaal Expertisecentrum Angst, Dwang en PTSS (Pro Persona). Ze is gespecialiseerd in de behandeling van zowel jongeren als volwassenen met trauma-gerelateerde stoornissen. Daarnaast is ze gepromoveerd op en geeft ze les over deze thema’s. Rémi Bouwer is oprichter van creatief bureau Dolly Warhol waar ze altijd op zoek is naar het snijvlak waar creativiteit, cultuur en maatschappelijke onderwerpen samenkomen. Dit jaar richtte ze samen met maatschappelijk ondernemer Sebastian Kersten Uitgeverij Dolly Warhol op, met als doel het maken en uitgeven van boeken met een purpose. Patrick van Vliet is creative cowboy bij Dolly Warhol en maakte de illustraties voor ‘Ik wil je iets vertellen’.
Referenties
[1] Copeland, W. E., Keeler, G., Angold, A., & Costello, E. J. (2007). Traumatic events and posttraumatic stress in childhood. Archives of General Psychiatry, 64, 577-584.
[2] Alisic, E., Zalta, A. K., van Wesel, F., Larsen, S. E., Hafstad, G. S., Hassanpour, K., & Smid, G. E. (2014). Rates of posttraumatic stress disorder in trauma-exposed children and adolescents: meta-analysis. The British Journal of Psychiatry, 204, 335-34
[3] American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
[4] Birkeland, M. S., Holt, T., Ormhaug, S. M., & Jensen, T. K. (2020). Perceived social support and posttraumatic stress symptoms in children and youth in therapy: A parallel process latent growth curve model. Behaviour Research and Therapy, 132, 1-8.
Feeny, N. C., Rytwinski, N. K., & Zoellner, L. A. (2014). The crucial role of social support. In L. A. Zoellner & N. C. Feeny (Eds.), Facilitating resilience and recovery following trauma (p. 291–321). New York City: Guilford Press.
Ozer, E.J., & Weinstein, R.S. (2004). Urban adolescents’ exposure to community violence: The role of support, school safety, and social constraints in a school-based sample of boys and girls. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33, 463-476.
Pine, D.S., & Cohen, J.A. (2002). Trauma in children and adolescents: Risk and treatment of psychiatric sequelae. Biological Psychiatry, 51, 519-531.
