KNAW Onderwijsprijs 2023 uitgereikt

Feestelijke jubileumeditie vol bijzondere profielwerkstukken

Vandaag is voor de vijftiende keer de KNAW Onderwijsprijs uitgereikt aan de beste profielwerkstukken van vwo-scholieren. De prijzen werden vanmiddag door de KNAW-president prof.dr. Marileen Dogterom uitgereikt tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Trippenhuis. Kun je goedkoop en veilig zelf een reactor voor kernfusies bouwen? Of een apparaat dat ons smaakgen kan analyseren? Zijn files te bestrijden met een wiskundig model? Ook dit jaar is de KNAW weer verrast door de hoge kwaliteit van de 287 inzendingen. Originele, goed uitgewerkte onderwerpen, soms ook met een persoonlijk tintje. Of hoogbegaafde leerlingen op de middelbare school beter begeleid kunnen worden bijvoorbeeld. In elk van de vier profielen werden drie prijzen toegekend. De winnaars ontvangen een bijdrage in de studiekosten voor hun eerste collegejaar.

Eerste prijzen

Profiel Cultuur & Maatschappij: ‘Hoogbegaafde middelbare scholieren verdienen ook aandacht’
Paul Stam en Keete Beckeringh | UniC, Utrecht
Er is nog veel ruimte voor verbetering in de begeleiding van hoogbegaafde scholieren. Hoe kunnen scholen, hoogbegaafdheidscoördinatoren en docenten met interesse in hoogbegaafdheid dit het beste aanpakken?

Profiel Economie & Maatschappij: ‘Hoe politieke partijen de kiezer soms uit het oog verloren in hun verkiezingscampagnes’
Lara Löwinger en Ronja Hartman | Spinoza Lyceum, Amsterdam
Dit werkstuk laat zien hoe de campagnevoering van politieke partijen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 heeft bijgedragen aan het wantrouwen van burgers tegenover politieke bewindspersonen in de daaropvolgende regeerperiode.

Profiel Natuur & Gezondheid: ‘Het PTC-gen aantonen met behulp van een zelfgemaakt PCR apparaat’
Aukje Wiekmeijer en Bellefleur Galesloot | Scholengemeenschap Huizermaat, Huizen
Een uitgebreid onderzoek naar wat DNA is, wat PCR (het vermeerderen van stukjes DNA) is en de geschiedenis ervan heeft uiteindelijk geresulteerd in een werkend PCR-apparaat waarmee het smaakgen (met name de organische stof PTC) geanalyseerd kan worden.

Profiel Natuur & Techniek: ‘File, File en nog eens File’
Stan de Haas | Rijnlands Lyceum Sassenheim, Sassenheim
Dit onderzoek laat zien hoe door middel van een begrijpelijk wiskundig model de filedrukte op snelwegen is te verminderen. Bestuurders kunnen zelf helpen met het terugdringen van files door zich aan verkeersstrategieën zoals variabele snelheidslimieten te houden.

De overige winnaars

Cultuur & Maatschappij

Tweede prijs: ‘De mist rondom feminisme’
Isa de Baay, Chloë de Beijer en Yanna van den Heuvel | Montessori College, Nijmegen
In een documentaire wordt onderzocht wat feminisme precies is, welke betekenis het vandaag de dag heeft en hoe we de tegenstrijdige ideeën rondom dit thema kunnen laten verdwijnen.

Derde prijs: ‘La Divina Commedia, Omgewerkt tot Muziek’
Loris Pesare | Het Amsterdams Lyceum, Amsterdam
Dante’s beroemde reis door het donkere woud, de hel, het vagevuur en de hemel is op creatieve wijze omgezet naar een driekwartier durend muzikaal werk. Het werkstuk bestaat uit het muziekstuk en een verslag van de aanpak.

Economie & Maatschappij

Tweede prijs: ‘Pedofielen en de Nederlandse samenleving’
Carlijn Langerak en Isa Kok | Comenius College, Hilversum
Dit onderzoek richt zich op het heersende beeld over pedofielen in de Nederlandse samenleving en in hoeverre dit strookt met gebruikte terminologie door media en het Openbaar Ministerie. Wat doet een foutieve terminologie voor de stigma’s rondom pedofielen en wat zijn de gevolgen voor geboden hulpverlening en zorg?

Derde prijs: ‘Na Tito, Tito!’
Koen Idema | Petrus Canisius College, Alkmaar
Draagt een nauwere samenwerking tussen de voormalig Joegoslavische landen Kroatië, Servië en Bosnië en Herzegovina in het huidige Europa bij aan een reële toekomst en kan de vrede in de regio behouden blijven?

Natuur & Gezondheid

Tweede prijs: ‘Onderzoek naar het kwantificeren van de sterkte van een tremor’
Anouk van Putten, Roos van den Akker en Madelon Rebergen | Titus Brandsmalyceum, Oss
Na literatuuronderzoek naar soorten tremors (beven of trillen), hun kenmerken en tot nog toe bekende testmethoden is een test bedacht voor het kwantificeren van een tremor die in de praktijk zou kunnen werken.

Derde prijs: ‘Malaria bestrijden met Frankensteinmuggen’
Robert de Haas | Leo Kannercollege, Leiden
Met een wiskundig model is onderzocht of de malariaverspreiding verminderd kan worden met de inzet van genetisch gemodificeerde muggen, de zogenaamde Frankensteinmug.

Natuur & Techniek

Tweede prijs: ‘The Fundamentals and Construction of IEC Fusion Devices’
Thijs Hampsink, Stefan Harmsma en Jan Spekman | Gerrit Rietveldcollege, Utrecht
Hoe kan op een goedkope en veilige manier een reactor worden gebouwd om kernfusiereacties te laten plaatsvinden? De leerlingen hebben met behulp van een demonstratie-apparaat aangetoond dat het mogelijk is om een dergelijke reactor te bouwen.

Derde prijs: ‘Een kunstmatige opsporing van longkanker’
Yahya Oufkir en Ted de Reus | Christelijk Gymnasium Beyers Naudé, Leeuwarden
Kan het vaststellen van de diagnose voor longkanker, één van de meest voorkomende en dodelijkste typen kanker, geautomatiseerd en daarmee versneld worden? Deze leerlingen hebben een neuraal netwerk ontwikkeld dat met een hoge mate van zekerheid in afbeeldingen van longweefsel kan herkennen of er kankercellen in aanwezig zijn.

287 profielwerkstukken
Een voorselectiecommissie bestaande uit vakdidactici heeft de 287 inzendingen beoordeeld en per profiel 10 finale werkstukken gekozen. Een jury van wetenschappers voor de vier verschillende profielen (Cultuur & Maatschappij, Economie & Maatschappij, Natuur & Gezondheid en Natuur & Techniek) beoordeelde de 40 finale profielwerkstukken. De winnende leerlingen ontvangen een studiebeurs voor hun eerste collegejaar.